Nuttige informatie over hout

Hout is een fantastisch natuurproduct dat afkomstig is van naaldbomen en loofbomen.

Naaldbomen
Deze komen voor in o.a. Nederland en Scandinavië en kenmerken zich voornamelijk door een snelle groei, waardoor het meestal een relatief “zachtere” houtsoort is. Voorbeelden hiervan zijn lariks, vuren, den en grenen.

Loofbomen
Deze komen voor in o.a. de Verenigde Staten, Europa en Azië en kenmerken zich door een langzame groei, waardoor het hout meestal relatief ‘harder” is. Voorbeelden hiervan zijn eiken, mahonie, noten, berken, beuken, kersen, teak en andere tropische hardhoutsoorten zoals bangkirai, sisam, etc..

Kernhout en Spinthout
Kernhout is het hout uit het binnenste deel (de kern) van de boom.
Spinthout is het hout uit het buitenste deel van de boom. Bij veel houtsoorten is er duidelijk een zichtbaar verschil tussen het lichtgekleurde spint aan de buitenzijde en het binnenste gelegen donkerder kernhout. De meeste bomen vertonen in hun jeugdstadium nog geen donkere kern en bestaan dan nog geheel uit spint. Bomen die kernhout vormen, bereiken in de regel hogere leeftijden, veel hoger dan bomen zonder kernhout.

Houten meubelen zijn o.a. in de volgende “samenstelling” te verkrijgen:

► Meubelen gemaakt van 100% massief hout.
► Meubelen gemaakt van plaatmateriaal met daarover een bepaald afwerkmateriaal.

Plaatmateriaal bestaat uit grove of fijne houtvezels, welke onder zeer hoge druk samengeperst worden (voorbeelden hiervan zijn spaanplaat, MDF of HDF).
We kennen o.a. de volgende afwerkmaterialen (over plaatmateriaal):

• Fineer (een zeer dun laagje echt hout).
• Hard kunststof (kunststof laag in verschillende dekkende kleuren, ook wel hpl genoemd).
• Kunststof folie (een folielaag die voorzien is van een houtstructuur).
• Gelakt MDF (MDF voorzien van een hoogglans-, zijdeglans of zeer matte (doffe) laklaag in een dekkende kleur zoals wit of zwart).

Houten meubelen (massief of gefineerd) kunnen met verschillende producten worden gekleurd en/of beschermd
(afgewerkt), te weten:

Beits
Beitsen zijn bedoeld om het nog onbehandelde (kale) hout te kleuren. Zo worden eiken meubelen vaak gekleurd met een beits.

De kleur van de beits die men hiervoor gebruikt wordt aangeduid met een getal (E10, E20…. tot E70). De kleur E10 is heel licht,

terwijl E70 heel donker is. Bij andere houtsoorten volstaat men met de benaming licht, midden of donker.
Beits kleurt het houten meubel, maar biedt nog geen bescherming tegen huishoudelijk gebruik.
Over de beits zal een kleurloze lak, was of olie aangebracht moeten worden om een bepaald beschermingsniveau te bereiken.

Lak
Lak heeft de eigenschap om het meubel te kleuren en/of te beschermen tegen o.a. water- en alcoholkringen.

Lakken zijn verkrijgbaar in:
• kleurloze lakken (in verschillende glansgraden zoals special mat, mat, halfmat, zijdemat of glans).
• transparante kleurlak (een kleurende lak, de houtnerf blijft na het lakproces zichtbaar)
• dekkende kleurlak (een kleurende lak, de houtnerf blijft na het lakproces niet zichtbaar).

Onderhoudsadvies:
• Woodclean (reinigingsmiddel)
• Mat polish
• Elite polish
• Meubelolie
• Multi Mat Cleaner

Was
Was wordt in de regel aangebracht op kale/onbehandelde meubelen, meubelen voorzien van een beitslaag of meubelen die al van was voorzien zijn. Men kiest voor een wasafwerking afhankelijk van de gewenste uitstraling van het meubel. Was geeft het meubel een mooie warme natuurlijke uitstraling.
Wel dient u meubelen die van een waslaag voorzien zijn, regelmatig te onderhouden!

Onderhoudsadvies:
• Woodclean (reinigingsmiddel)
• Antiekwas
• Bijenwas
• Evt. Greenfix of Structuurolie.

Olie
Het gebeurt tegenwoordig vaak dat onbehandelde houten meubelen vanuit de fabrikant voorzien worden van een oliebehandeling/olieafwerking. Dit geeft het hout een natuurlijke uitstraling en het meubel is toch goed beschermd tegen huishoudelijk gebruik.

Onderhoudsadvies:
• Woodclean (reinigingsmiddel)
• Greenfix
• Structuurolie
• Mat Polish
• Kleurolie

Onbehandeld hout
Het gebeurt tegenwoordig vaak dat het kale onbehandelde houten meubel zo origineel en natuurlijk mogelijk moet blijven. Het houten meubel dient nog wel enige vorm van bescherming te krijgen, maar moet qua uitstraling zoveel als mogelijk aansluiten bij de originele kleur en uitstraling van het hout. Dit zien we vooral bij teakhout en eikenhout.

Afwerkmogelijkheden (zie ook het hoofdstuk metamorfose):
• Teakfix
• Beitsolie
• Houtzeep
• Natural Woodsealer
• Greenfix
• Structuurolie

Een aantal houtsoorten zullen we eens nader beschouwen.

Vurenhout
Een relatief zeer “zachte” houtsoort, afkomstig van de sparrenboom (naaldboom). De sparrenboom (fijnspar) groeit o.a. in Europa en Noord – Azië.
Vuren kent een grove nerfstructuur en de kleur is bijna wit tot bleek geelbruin.

Grenenhout
Een redelijk “zachte” houtsoort, afkomstig van de grove den of pijnboom (naaldboom). Deze boom groeit o.a. in Europa en Noord – Azië.
Grenenhout kent een grove nerfstructuur en de kleur is lichtbruin tot geelbruin.

Beukenhout
Een relatief zeer ”harde” houtsoort afkomstig van de beukenboom (loofboom). Deze boom groeit o.a. in Europa, West – Azië, Noord Amerika en Japan.
Beukenhout kent een fijne gelijkmatige nerfstructuur en de kleur is wit tot lichtbruin. Beuken wordt o.a. veel verwerkt tot Scandinavische meubelen.
Gestoomd beuken is roze tot lichtrood van kleur.

Eikenhout
Een zeer ”harde” houtsoort, afkomstig van de aloude eikenboom (loofboom). We kennen o.a. Europees eiken en Amerikaans eiken.
Europees eiken kent een matig grof tot grove nerfstructuur en de kleur is geelbruin tot donkerbruin. Amerikaans eiken kent een grove nerfstructuur en de kleur is (roodachtig) lichtbruin.
Eiken kenmerkt zich o.a. door een hoog gehalte looizuur (tannine). Hierdoor kan nat eikenhout blauwzwart verkleuren als het in aanraking komt met ijzer en lichtbruin verkleuren als het in contact komt met messing of koper (nat eikenhout is corrosief).

Notenhout
Een relatief ”harde” houtsoort afkomstig van de notenboom (loofboom). Deze boom groeit o.a. in Europa, Azië en Amerika. Notenhout kent een fijne tot matig grove nerfstructuur en de kleur is licht grijsachtig bruin tot donkerbruin. Soms komen aan notenbomen waardevolle wortelknollen voor, waarvan fineer wordt gesneden dat als wortelnoten wordt verhandeld.

Kersenhout
Een relatief ”harde” houtsoort afkomstig van de kersenboom (loofboom). Deze boom groeit o.a. in Europa, Azië, Canada en Amerika. Kersenhout kent een fijne nerfstructuur en de kleur is geelbruin, later iets roodbruin.

Manou / Rotan
Een liaanachtige plantsoort (ook wel rotan genoemd) uit voornamelijk Azië. De manoustengels kunnen wel een lengte van 150 meter bereiken. Een harde, zeer buigzame en ecologisch verantwoorde houtsoort. Alle meubelen gemaakt van rotan zijn handmatig geproduceerd en geven het interieur een exotische uitstraling.

Teakhout
Een redelijk ”harde” houtsoort afkomstig van de teakboom (loofboom). Deze boom groeit voornamelijk in Indonesië en India. Teakhout kent een matig grof tot grove nerfstructuur en de kleur is lichtbruin tot goudbruin. Het oppervlak van teak voelt “zacht” (vettig) aan, doordat er zich olieachtige stoffen in het hout bevinden. De grote klimaatverschillen tussen Azië en Europa zorgen ervoor, dat het hout blijft werken. Dit betekent dat scheurtjes, trekken of krimpen tijdens het gebruik kunnen ontstaan. Dit geeft ook het authentieke karakter aan de meubelen van deze houtsoort!

Nog enkele begrippen:

Patineer-effect
Het donkerder kleuren van hoeken en randen van (transparant) gekleurde meubelen.

Logen
Middels het dompelen in een zgn. loogbad (gemaakt van caustic soda en water) worden bepaalde voedingsstoffen in het hout geactiveerd (vooral bij eiken en grenen). Dit geeft het hout een andere (geloogde) kleur. Tevens kan een loogbad dienen om het meubel te ontdoen van oude lak en/of verflagen. Het loogeffect kan ook door een (loog)beits worden aangebracht!